EliteDizqn
Active member
Baharın geldiğine dair en kıymetli işaretlerden olan cemre düşmesi, havaların ısınmasıyla bağdaştırılıyor. Bilhassa Anadolu’nun kıymetli inanışlarından olan cemre, İlkbahar’ın başlangıcını tabir ediyor. Arapça kökenli cemrenin, yedi gün ortayla havaya, suya ve toprağa düştüğü tez ediliyor.
Halk içinde ‘ilkbaharın habercisi’ diye tanımlanan ve üç etapta gerçekleşen ‘cemre düşmesi’ hadisesinin tabiata olan tesirlerini Gazi Üniversitesi Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ergin Hamzaoğlu anlattı.
Cemre düşmesinin aslında her sene şubat ayında güneş ışınlarının dünyaya dik düşmesi kararında meydana gelen bir ısınma olayı olduğunu açıklayan Hamzaoğlu, “Cemre düşmesinin bir bilimsel bir de halk kültüründeki mana karşılığı var. Bilimsel olarak baktığımızda katılar sıvılara nazaran sıvılar da gazlara bakılırsa daha geç ısı alır verir. Kolay ısı alıp veren atmosfer olduğu için evvel havaya cemre düşüyor, gerisinden molekül yoğunluğu biraz daha fazla olan sıvılar, gerisinden da daha ağır olan kara modüller. Halk içindeki kültürel karşılığı ise baharın gelişi diye yorumlanır cemre düşmesi” dedi.
“BİTKİSEL FAALİYETLER tekrar BAŞLAYACAK”
Cemre düştükten ve toprak ısındıktan daha sonra suların akıp sıvı hale geldiği vakit uykuda olan bitkisel faaliyetlerin tekrar başlayacağını söyleyen Prof. Dr. Hamzaoğlu, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Şu anda soğuk ve eksilerin altında bir sıcaklık niçiniyle sıvılar toprakta don durumda. Toprak don durumda. ötürüsıyla biyolojik faaliyetlerini yapacak olan bitkilere su yürümüyor, biz ona su yürümesi diyoruz. Su katı biçimde durduğu için rastgele bir su akışı kelam konusu değil. Toprak da ısındıktan daha sonra su akar ve sıvı hale geldiği vakit geçen seniçin sonbahar yahut kıştan beri uykuda olan bitkisel faaliyetler yine başlayacak.”
“Tohumlar çimlenecek yeniden. Zira tohumların çimlenebilmesi için kaidelerden birisi de uygun ısı, uygun sıcaklık. Uygun sıcaklıkla birlikte nem, sıvı su. Bütün bunlar sağlandığı vakit bilhassa tohum çimlenmesini bakılırsaceğiz. Tohumlar çimlendiği vakit da bahar gelmiş olacak. Aslında halk içindeki inanış bu ortadaki bilimsel şeyleri atlayıp yalnızca sonuca bakarsanız gerçek bir inanış.”
“CEMREYİ BÜYÜK BİR HEVESLE BEKLEYEN ÇİĞDEM VE KARDELENLER…”
Hamzaoğlu, evvel tozlaşma rekabeti olmasın diye kimi bitkilerin erkenci davranarak çiçek açacaklarını, cemreyi büyük bir hevesle bekleyen bitkilerin çiğdemler ve kardelenler olduğunu belirtti.
“Bitkiler bunu tabiatta fazlaca hoş ayarlamış” diyen Hamzaoğlu, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Bazı bitkiler ağır bitki örtüsü oluştuktan daha sonra tozlaşma ihtimalleri düşük olduğu için erken davranıyor. Bunlar çabucak hemen hiç bir rekabet yokken erkenden canlanıyor, cemreyle birlikte çiçek açmaya başlıyor. Tozlaşma bakılırsavlerini bitirdikten daha sonra bir sene daha sonraki çiçek açmalarıyla ilgili besin toplamaya başlıyor. Çiçekleri soluyor ancak fotosentez devam ediyor. O denli bir sıralama takip edecekler birebir biçimde. Evvel tozlaşma rekabeti olmasın diye birtakım bitkiler erkenci davranacaklar ve onlar çiçek açacaklar. Arkası sırada bu rekabete uygun bitkiler sırayla çoğalmaya başlayacaklar. Cemreyi büyük bir hevesle bekleyen çiğdemler ve kardelenler. Zira onlarda çabucak sarımtırak, mavimtırak çiğdemler, kardelenleri bakılırsabilirsiniz.”
CEMRE DÜŞMESİ NEDİR?
İlkbahar’ın gelişi ile bağdaştırılan ve Arapça kökenli bir söz olan “cemre”‘nin kelamlık manası kor yani ateş olarak tanımlanıyor. Mina Vadisi’nde Arafat’tan gelecek taşlarla oluşan yığınlara da “cemre” ismi veriliyor. Halk içinde ise sıcaklığın artması olarak biliniyor. Cemrenin ilkbahar başlamadan hemilk evvel 7 gün ortayla havaya, suya ve toprağa sırasıyla düştüğüne inanılır. Bu düşen cemreler yardımıyla hava, su ve toprak ısınır.
Cemrenin her düşüşünde havalar ısınmaya başlar ve beşerler bu ısınan havayı hisseder. Her bir cemrenin düşüşü ile havalar ısınmaya başlar. Cemreler içindeki sıcaklıklarda düşüş görülür. Bu da cemrenin havanın aşağıdan değil, üste yanlışsız ısındığını gösterir.
Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere yahut Emire) ismi verilen cinin niye olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. daha sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Oradan da yere girer. Bundan daha sonra ısınmış topraktan buhar yükselir.
Cemre düşmesiyle birlikte Hıdırellez ve nevruz kutlamaları da başlar. Cemre düşmesi Türk kültüründe de değerli bir yere sahiptir. Osmanlı vaktinde da Divan şairleri cemre vakit içinderında değerli bireylere övgü şiirleri yazarlardı ve bu şiirlere ‘cemreviye’ denilirdi.
CEMRE HANGİ TARİHLERDE, NEREYE DÜŞER?
Yılın birinci cemresi 19-20 Şubat’ta havaya ve yedişer gün ortayla da toprağa ve suya düşer.
Birinci cemre 19-20 Şubat’ta havaya, ikinci cemre 26-27 Şubat’ta suya ve üçüncü cemre 5-6 Mart’ta toprağa düşer. Cemreler birer hafta ortayla düşerek ilkbaharın gelmesine yol açar.
Halk içinde ‘ilkbaharın habercisi’ diye tanımlanan ve üç etapta gerçekleşen ‘cemre düşmesi’ hadisesinin tabiata olan tesirlerini Gazi Üniversitesi Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ergin Hamzaoğlu anlattı.
Cemre düşmesinin aslında her sene şubat ayında güneş ışınlarının dünyaya dik düşmesi kararında meydana gelen bir ısınma olayı olduğunu açıklayan Hamzaoğlu, “Cemre düşmesinin bir bilimsel bir de halk kültüründeki mana karşılığı var. Bilimsel olarak baktığımızda katılar sıvılara nazaran sıvılar da gazlara bakılırsa daha geç ısı alır verir. Kolay ısı alıp veren atmosfer olduğu için evvel havaya cemre düşüyor, gerisinden molekül yoğunluğu biraz daha fazla olan sıvılar, gerisinden da daha ağır olan kara modüller. Halk içindeki kültürel karşılığı ise baharın gelişi diye yorumlanır cemre düşmesi” dedi.
“BİTKİSEL FAALİYETLER tekrar BAŞLAYACAK”
Cemre düştükten ve toprak ısındıktan daha sonra suların akıp sıvı hale geldiği vakit uykuda olan bitkisel faaliyetlerin tekrar başlayacağını söyleyen Prof. Dr. Hamzaoğlu, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Şu anda soğuk ve eksilerin altında bir sıcaklık niçiniyle sıvılar toprakta don durumda. Toprak don durumda. ötürüsıyla biyolojik faaliyetlerini yapacak olan bitkilere su yürümüyor, biz ona su yürümesi diyoruz. Su katı biçimde durduğu için rastgele bir su akışı kelam konusu değil. Toprak da ısındıktan daha sonra su akar ve sıvı hale geldiği vakit geçen seniçin sonbahar yahut kıştan beri uykuda olan bitkisel faaliyetler yine başlayacak.”
“Tohumlar çimlenecek yeniden. Zira tohumların çimlenebilmesi için kaidelerden birisi de uygun ısı, uygun sıcaklık. Uygun sıcaklıkla birlikte nem, sıvı su. Bütün bunlar sağlandığı vakit bilhassa tohum çimlenmesini bakılırsaceğiz. Tohumlar çimlendiği vakit da bahar gelmiş olacak. Aslında halk içindeki inanış bu ortadaki bilimsel şeyleri atlayıp yalnızca sonuca bakarsanız gerçek bir inanış.”
“CEMREYİ BÜYÜK BİR HEVESLE BEKLEYEN ÇİĞDEM VE KARDELENLER…”
Hamzaoğlu, evvel tozlaşma rekabeti olmasın diye kimi bitkilerin erkenci davranarak çiçek açacaklarını, cemreyi büyük bir hevesle bekleyen bitkilerin çiğdemler ve kardelenler olduğunu belirtti.
“Bitkiler bunu tabiatta fazlaca hoş ayarlamış” diyen Hamzaoğlu, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Bazı bitkiler ağır bitki örtüsü oluştuktan daha sonra tozlaşma ihtimalleri düşük olduğu için erken davranıyor. Bunlar çabucak hemen hiç bir rekabet yokken erkenden canlanıyor, cemreyle birlikte çiçek açmaya başlıyor. Tozlaşma bakılırsavlerini bitirdikten daha sonra bir sene daha sonraki çiçek açmalarıyla ilgili besin toplamaya başlıyor. Çiçekleri soluyor ancak fotosentez devam ediyor. O denli bir sıralama takip edecekler birebir biçimde. Evvel tozlaşma rekabeti olmasın diye birtakım bitkiler erkenci davranacaklar ve onlar çiçek açacaklar. Arkası sırada bu rekabete uygun bitkiler sırayla çoğalmaya başlayacaklar. Cemreyi büyük bir hevesle bekleyen çiğdemler ve kardelenler. Zira onlarda çabucak sarımtırak, mavimtırak çiğdemler, kardelenleri bakılırsabilirsiniz.”
CEMRE DÜŞMESİ NEDİR?
İlkbahar’ın gelişi ile bağdaştırılan ve Arapça kökenli bir söz olan “cemre”‘nin kelamlık manası kor yani ateş olarak tanımlanıyor. Mina Vadisi’nde Arafat’tan gelecek taşlarla oluşan yığınlara da “cemre” ismi veriliyor. Halk içinde ise sıcaklığın artması olarak biliniyor. Cemrenin ilkbahar başlamadan hemilk evvel 7 gün ortayla havaya, suya ve toprağa sırasıyla düştüğüne inanılır. Bu düşen cemreler yardımıyla hava, su ve toprak ısınır.
Cemrenin her düşüşünde havalar ısınmaya başlar ve beşerler bu ısınan havayı hisseder. Her bir cemrenin düşüşü ile havalar ısınmaya başlar. Cemreler içindeki sıcaklıklarda düşüş görülür. Bu da cemrenin havanın aşağıdan değil, üste yanlışsız ısındığını gösterir.
Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere yahut Emire) ismi verilen cinin niye olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. daha sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Oradan da yere girer. Bundan daha sonra ısınmış topraktan buhar yükselir.
Cemre düşmesiyle birlikte Hıdırellez ve nevruz kutlamaları da başlar. Cemre düşmesi Türk kültüründe de değerli bir yere sahiptir. Osmanlı vaktinde da Divan şairleri cemre vakit içinderında değerli bireylere övgü şiirleri yazarlardı ve bu şiirlere ‘cemreviye’ denilirdi.
CEMRE HANGİ TARİHLERDE, NEREYE DÜŞER?
Yılın birinci cemresi 19-20 Şubat’ta havaya ve yedişer gün ortayla da toprağa ve suya düşer.
Birinci cemre 19-20 Şubat’ta havaya, ikinci cemre 26-27 Şubat’ta suya ve üçüncü cemre 5-6 Mart’ta toprağa düşer. Cemreler birer hafta ortayla düşerek ilkbaharın gelmesine yol açar.