Besin israfı belgeseli yayımlandı: “Atık yok hayat var”

EliteDizqn

Active member
Dünyada milyonlarca insanın açlık çektiği günümüzde besin israfının önlenmesi için global çapta yapılan çalışmalara Türkiye’den kıymetli bir katkı sağlandı. Maltepe Üniversitesi’nin hazırladığı “Atık Yok, Hayat Var” belgeseli hem israfı tıpkı vakitte israfla çabayı anlatıyor. Türkiye’nin en büyük dijital yayın platformlarından GAIN’de vizyona giren belgesel sinemanın emeli, Türkiye’de besin israfının önlemesi için farkındalık yaratmak, besinin üretiminden tüketimine ve çöpe atılmasına kadar yaşanan sürece tanıklık yapanların seslerini duyurmak… Belgesel sinema için Türkiye’nin dört bir yanında tarladaki çiftçiden, tezgahının başındaki pazarcıya, sera üretimi gerçekleştiren ziraat mühendisinden, fırıncıya kadar epey şahsa mikrofon uzatıldı.

2021 BM Besin İsrafı Endeksi Raporu’nun dünya genelinde 619 milyon insan açlıktan etkilenirken yılda 931 milyon ton besin israf edildiği gerçeğini gözler önüne serdiğini vurgulayan Maltepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şahin Karasar, meskenler ve restoranlarda hazır besinin büyük bir kısmının çöpe gitmesinin global bir sorun olduğunu söylemiş oldu. Atıkla uğraşın bir insani gayret ve vicdani bir yük olduğunu diye getiren Prof. Karasar, “Belgesel sinemayla yüzleşmediğimiz değerli bir gerçeği bir kere daha vurguluyoruz: Dünyada israf edilen besin, 40 tonluk 23 milyon kamyon dolusu yiyeceğe karşılık geliyor. İsraf her ülkede değerli ölçüde gerçekleşiyor. Türkiye de besin israfının hayli olduğu ülkeler içinde yer alıyor. Her yıl kişi başı 93 kilogram yiyecek israf ediliyor. Buna dur diyelim” diye konuştu.

ÇİFTÇİ, PAZARCI NE SÖYLEDİ?

Gece gündüz demeden tarlasında ter akıtan çiftçiler mamüllerinin israf edilmesinden kaygılı. Tohum atma, tarla sürme, sulama, hasat devrindeki kayıpları en aza indirmek için uğraşırken, büyük eforlarla ürettikleri mamüllerinin tüketiciler tarafınca umursamazlıkla çöpe atılmasından hüzün duyuyorlar. Çiftçiler ürettikleri mamüllerin israfına şu sözlerle reaksiyon gösteriyorlar:

Şenel Çayır: “Ürettiklerimizin değerini bilsinler. Gereksinimleri olduğu kadar, tüketebilecekleri kadar alsınlar.”

Abdullah Özkılınç: “Çöpe atmasınlar. Üretim güç kaideler altında epeyce büyük zahmetle yapılıyor.”

Her hafta tezgahlarındaki eserleri bitirmek için emek veren pazarcılar da birebir meseleyle karşı karşıya kalıyorlar. Pazarcılar tezgah başında gördüklerini şöyleki anlatıyorlar:

Sabahat Özer: “Güzel olsa da beğenmiyorlar. Domatesler ezildi mi çöpe dökülüyor.”

Hüseyin Çelebi: “Adam ekmeğin yarısını yiyor yarısını çöpe atıyor. Bir şişe su alıyor. İki yudum içiyor gerisini atıyor. Bu da israf.”

UZMANLAR YORUMLADI

Belgeselde Türkiye’deki israfın boyutları, niçinleri, önlenmesi, iklim değişikliğiyle teması, atıkların bir daha iktisada kazandırılması, besin bankacılığı bahislerini ise Birleşmiş Milletler Türkiye Ofisi-Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Temsilci Yardımcısı Ayşegül Selışık, TİDER İdare Konseyi Lideri Hande Tibuk, Türkiye İsrafı Tedbire Vakfı Mütevelli Heyeti Lider Vekili Fatih Akgül, Ekonomist Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, Toplum Bilimleri Konseyi Üyesi, Sosyolog Prof. Dr. Veysel Bozkurt, Maltepe Üniversitesi Milletlerarası Ticaret ve Lojistik Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Tanyaş, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Öğretim Üyesi Merve Öksüz, İSTAÇ İstanbul Etraf İdaresi AŞ Genel Müdürü Aslan Değirmenci, İklim Mühendisi Prof. Dr. Miktad Kadıoğlu ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Etraf Müdafaa ve Denetim Daire Lideri Ayşen Erdinçler yorumladı.

2019’da 690 milyon kişinin açlıktan etkilendiğine dikkat çeken uzmanlar COVID-19 global salgınıyla bu sayının daha da artacağını öngörüyorlar. TİDER İdare Konseyi Lideri Hande Tibuk en hayli zerzevat, meyve ve ekmeğin israf edildiğine dikkat çekerken, ekonomist Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu israfın artmasını, toplumsal beraberliğin ya da toplumsal devlet anlayışının önemli halde geride kalması niçiniyle kişiselliğin öne çıkmasına bağlıyor.

Toplum Bilimleri Heyeti Üyesi, Sosyolog Prof. Dr. Veysel Bozkurt, israfın aslında bir zihniyet sorunu olduğunu vurgularken, Ziraat Mühendisi Mustafa Arıkan eğitime dikkat çekip “Eğitim düzeyimiz ne kadar yüksek olursa, israfımız o kadar azalır” diyor.

Maltepe Üniversitesi Milletlerarası Ticaret ve Lojistik Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Tanyaş’a bakılırsa de bu kadar israfın sebebi faal bir planlama yapılmayıp, her şeyi abartma huyumuz…

BM’NİN 2030 MAKSADI MÜMKÜN MÜ?

Birleşmiş Milletler 2030 yılında açlığa son verme gayesine ulaşabilecek mi?

Birleşmiş Milletler Türkiye Ofisi Besin ve Tarım Örgütü (FAO) Temsilci Yardımcısı Ayşegül Selışık pek umutlu değil: “Benim birtakım telaşlarım var. 2030 yılına yalnızca dokuz hasat vakti kaldı. Kısa bir periyot. Nüfus da 2050 yılında yaklaşık 9 milyarı bulacak. Biz hâlâ 800 milyon insanın açlığından bahsediyoruz.”

Her gün üretilen besin insanlığı üç defa doyurmaya yetebilecekken her sekiz şahıstan birisinin geceleri aç yattığına dikkat çeken Türkiye İsrafı Tedbire Vakfı Mütevelli Heyeti Lider Vekili Fatih Akgül, “Yılda on binlerce çocuk açlık yahut yetersiz beslenme niçiniyle ömrünü kaybediyor. Bunun tek bir niçini var: Empati yoksunluğu…” diyor.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı