EsraBetül
Member
Yaklaşık 50 yıllık direktörlük mesleğinin birinci müzikaline imza atan Steven Spielberg gelmiş geçmiş en büyük müzikal sinemalardan birini bir daha çevirmeye soyunurken şunları söylemişti: “‘Batı Yakasının Hikayesi’ tüm dünyada sahnelenen bir müzikal olduğu için kalkıştım bu işe, yoksa yalnızca bir sinema olsaydı asla cüret edemezdim.” Ne palavra söylemeli, tüm deneyimine, isminin çağrıştırdığı tüm olumlu (ve olumsuz) yargılara karşın ben de Spielberg’ün “Batı Yakasının Hikayesi”ni bir daha çevirdiğini duyduğumda ‘Bu ne cüret’ demiştim ben de. Anlaşılan Spielberg de aklında emsal bir soruyu döndürmüş ki üstteki açıklamayı yapma gereği duymuş. her neyse ki ortaya çıkan sinema, tahminen tam da müzikallerin bu biçimdesi öne çıktığı bir seneye yakışacak biçimde, eşine az rastlanır bir sinema olayı olmuş.
Steven Spielberg 10 yaşındayken “Batı Yakasının Hikayesi” müzikalinin Broadway takımının kaydettiği plağı ezberleyene kadar dinlemiş ve hatta bir akşam yemekte yüksek sesle söylemiş olduği “Gee, Officer Krupke” müziğindeki ‘bastard’ (piç) lafı yüzünden babasından sofrada sıkı bir azar yemiş. “Senin getirdiğin plakta geçiyor” diyerek yırtmış tahminen fakat bugünlerde 75 yaşında olan Spielberg’ün artık hayatta olmayan babasına adadığı “Batı Yakasının Hikayesi”ni çekmek için bu denli yıl beklemesi de biraz yazık olmuş güya, çünkü uzun müddettir bir daha canlandırılmaya çalışılan müzikal çeşidini tahminen hayli daha erken bir tarihte ayağa kaldırabilirmiş. Natürel bir de şu var; Robert Wise’ın 1961 tarihindeki sineması 10 kısımda Oscar almıştı ve artık 60 yıl daha sonra izleyiciyle buluşan bu yeni sinema Oscar yarışında kaç heykelciğe uzanacak (mesela direktörün ‘sıfır’ çektiği “Mor seneler” üzere mi olacak yoksa 7 Oscar kazanan “Schindler’s List” üzere mi?) ya da kaç kolda aday olacak, bunu ayrıyeten goreceğiz.
ÖNE ÇIKAN TEMALAR…
Her şeydilk evvel Steven Spielberg müzikali bir daha sinemaya uyarlarken yenileştirmek yolunu tercih etmemiş. Yani kıssa 1957’de geçiyor ve görsel manada saf bir periyot sineması. Senaryosu Tony Kushner tarafınca yazılan (ki özgün sinemanın aday olup da alamadığı tek Oscar heykelciği Uyarlama Senaryo kısmında olmuştu, bu defa fazlaca daha tezli olabilir) sinemada ayrımcılık, ırkçılık, ötekileştirme, cinsiyetçilik üzere temalar şüphesiz birinci sinemaya oranla daha fazla ön planda olduğu bir gerçek (İspanyolca konuşmalara altyazı koymaması bile bu ‘ötekileştirme’nin altını çizen bir atak şüphesiz) ve bu manada aktüel bir bakış açısı kelam konusu fakat Shakespeare’in “Romeo ve Juliet”inden bu yana değişmeyen asıl sorun, yani aşkın hayattan bile büyük olduğu, aşksız hayatın yaşanmaya kıymet olmadığı önermesi yerli yerinde duruyor. Yani Spielberg’ün versiyonunda kıssanın temel çıkış noktası korunmakla bir arada etrafındaki sorunların altı daha fazlaca çizilerek yeni nesillere da daha manalı gelecek bir biçimde altı daha dolu, dokuması fazlaca daha sık bir iş çıkmış ortaya; sadece bunun için bile şapka çıkarılır.
DANS SAHNELERİ İNANILMAZ
Öte yandan Spielberg’ün tahminen de asıl başarısı sinemanın görsel bütünlüğünde. Şunu çabucak teslim edelim, renkler, ışık, sinemanın dokusu üzere ögeler nitekim izleyiciyi büyüleyecek şelide tasarlanmış. Güya 2020’de değil, hakikaten 50’li yılların sonlarında çekilmiş bir sinema izliyor üzere olacaksınız; Spielberg bu kadar ustalıklı bir işe imza atmış. Örneğin, Maria’nın meskeninde ya da kilisede geçen iç yer sahnelerinde dışarıdan gelen gün ışığıyla oyuncuların yüzlerinde daima değişen renklerin yarattığı tesir muazzam sahiden de. Ve doğal danslar… Jerome Robbins’in klasik temelli koreografisini bir daha yorumlarken onun temel çizgilerini bozmayan Justin Peck’in sinemada Spielberg ile tahminen de en yakın çalışan kişi olduğu da gözlerden kaçmıyor, çünkü “Batı Yakasının Hikayesi” her şeydilk evvel hareketle anlatılan bir müzikal ve direktörle koreografın tıpkı bakış açısında ve birebir ritimde olması fazlaca değerli. Sinemada bilhassa harabe bir bina dekorunda çekilmiş “Cool” sahnesi olağanüstü bir bir daha yorumlama olarak öne çıkıyor bana sorarsanız. Birinci versiyondan farklı olarak Tony ve Riff içindeki münasebetin dinamiğini sinemanın sonlarındaki trajik arbede sahnesini de hazırlayan bir biçimde aktaran bu sahne dansın da ötesinde fazlaca sağlam bir oyunculuk gösterisine de dönüşüyor. Genel olarak dans sahneleri (ya da müzikal sahneler) iki sinema içinde en çok karşılaştırılacak sahneler şüphesiz ve Maria ile Tony’nin birbirlerini birinci sefer görüp aşık oldukları okuldaki dans sahnesi, ya da sinemanın ‘prolog’ kısmı ve alışılmış ki bu sefer karakola taşınmış “Gee Officer Krupke” sahnesi yeni halleriyle de unutulmaz sıfatını hak ediyorlar doğrusu.
Birinci sinemada Anita rolünü canlandıran ve En Güzel Yardımcı Oyuncu kazana Rita Moreno’nun b u sinemada de rol aldığını ve karizmasından, gücünden hiç bir şey keybetmediğini görmek epey hoştu. Ayrıyeten bu sinemadaki Anita (Ariana DeBose) ile Bernardo’nun (David Alvarez) en az birinci sinemadaki halefleri kadar dikkat cazibeli performanslar sergilediğini ekleyelim. Riff rolünde beyazperdedeki birinci değerli çıkışını yapan Mike Faist ise Tony Ödülü’ne aday olmuş bir Broadway oyuncusu ve bundan daha sonra sinema mesleği süratle yükselişe geçerse şaşırmamalı. Gençlerin yüklü olduğu oyuncu takımının en tanınmış ismi Ansel Elgort (“Baby Driver”) Tony rolünün hakkını verirken sinemanın asıl keşfi olan ve Maria’yı canlandıran Rachel Zegler ise sıra dışı hoşluğu, kuvvetli sesi ve oyunculuğuyla adeta yıldızlaşıyor. Uzun lafın kısası, Steven Spielberg birinci sinemanın gölgesinde kalmayan yeni “Batı Yakasını Hikayesi” uyarlamasıyla sinema tarihine bir çentik atıyor, kaçırmamakta yarar var.
SİNEMANIN NOTU: 8/10
Stephen Sondheim (solda) ve Steven Spielberg
Stephen Sondheim’ın notu
Sette SS1 olarak anılan (SS2 elbette Steven Spielberg) Stephen Sondheim epeyce kısa bir süre evvel, 26 Kasım’da 91 yaşında hayata veda etti. 1957 yılında birinci kere sahnelenen “Batı Yakasının Hikayesi” müzikalindeki şarkı kelamlarının müellifi olan Sondheim’ı bundan birkaç hafta evvel Netflix’te gösterime giren “Tick… Tick… Boom!” sineması vesilesiyle de anmıştık, çünkü Sondheim müzikal dünyasında hayli kuvvetli bir ses, epey kıymetli bir yaratıcı. Tam da “Batı Yakasının Hikayesi” gösterime girmeden günler evvel hayata veda eden Sondheim sinemanın çekimleri sırasında Spielberg ile sıkı bir ahbaplık geliştirmiş ve doğal ki sinemanın son halini de izlemiş. Sinemayla ilgili yorumunu ise Spielberg’e ilettiği şu notta aktarmış: “SS2, güzel iş çıkarmışsın dostum. —SS1.”
Steven Spielberg 10 yaşındayken “Batı Yakasının Hikayesi” müzikalinin Broadway takımının kaydettiği plağı ezberleyene kadar dinlemiş ve hatta bir akşam yemekte yüksek sesle söylemiş olduği “Gee, Officer Krupke” müziğindeki ‘bastard’ (piç) lafı yüzünden babasından sofrada sıkı bir azar yemiş. “Senin getirdiğin plakta geçiyor” diyerek yırtmış tahminen fakat bugünlerde 75 yaşında olan Spielberg’ün artık hayatta olmayan babasına adadığı “Batı Yakasının Hikayesi”ni çekmek için bu denli yıl beklemesi de biraz yazık olmuş güya, çünkü uzun müddettir bir daha canlandırılmaya çalışılan müzikal çeşidini tahminen hayli daha erken bir tarihte ayağa kaldırabilirmiş. Natürel bir de şu var; Robert Wise’ın 1961 tarihindeki sineması 10 kısımda Oscar almıştı ve artık 60 yıl daha sonra izleyiciyle buluşan bu yeni sinema Oscar yarışında kaç heykelciğe uzanacak (mesela direktörün ‘sıfır’ çektiği “Mor seneler” üzere mi olacak yoksa 7 Oscar kazanan “Schindler’s List” üzere mi?) ya da kaç kolda aday olacak, bunu ayrıyeten goreceğiz.
ÖNE ÇIKAN TEMALAR…
Her şeydilk evvel Steven Spielberg müzikali bir daha sinemaya uyarlarken yenileştirmek yolunu tercih etmemiş. Yani kıssa 1957’de geçiyor ve görsel manada saf bir periyot sineması. Senaryosu Tony Kushner tarafınca yazılan (ki özgün sinemanın aday olup da alamadığı tek Oscar heykelciği Uyarlama Senaryo kısmında olmuştu, bu defa fazlaca daha tezli olabilir) sinemada ayrımcılık, ırkçılık, ötekileştirme, cinsiyetçilik üzere temalar şüphesiz birinci sinemaya oranla daha fazla ön planda olduğu bir gerçek (İspanyolca konuşmalara altyazı koymaması bile bu ‘ötekileştirme’nin altını çizen bir atak şüphesiz) ve bu manada aktüel bir bakış açısı kelam konusu fakat Shakespeare’in “Romeo ve Juliet”inden bu yana değişmeyen asıl sorun, yani aşkın hayattan bile büyük olduğu, aşksız hayatın yaşanmaya kıymet olmadığı önermesi yerli yerinde duruyor. Yani Spielberg’ün versiyonunda kıssanın temel çıkış noktası korunmakla bir arada etrafındaki sorunların altı daha fazlaca çizilerek yeni nesillere da daha manalı gelecek bir biçimde altı daha dolu, dokuması fazlaca daha sık bir iş çıkmış ortaya; sadece bunun için bile şapka çıkarılır.
DANS SAHNELERİ İNANILMAZ
Öte yandan Spielberg’ün tahminen de asıl başarısı sinemanın görsel bütünlüğünde. Şunu çabucak teslim edelim, renkler, ışık, sinemanın dokusu üzere ögeler nitekim izleyiciyi büyüleyecek şelide tasarlanmış. Güya 2020’de değil, hakikaten 50’li yılların sonlarında çekilmiş bir sinema izliyor üzere olacaksınız; Spielberg bu kadar ustalıklı bir işe imza atmış. Örneğin, Maria’nın meskeninde ya da kilisede geçen iç yer sahnelerinde dışarıdan gelen gün ışığıyla oyuncuların yüzlerinde daima değişen renklerin yarattığı tesir muazzam sahiden de. Ve doğal danslar… Jerome Robbins’in klasik temelli koreografisini bir daha yorumlarken onun temel çizgilerini bozmayan Justin Peck’in sinemada Spielberg ile tahminen de en yakın çalışan kişi olduğu da gözlerden kaçmıyor, çünkü “Batı Yakasının Hikayesi” her şeydilk evvel hareketle anlatılan bir müzikal ve direktörle koreografın tıpkı bakış açısında ve birebir ritimde olması fazlaca değerli. Sinemada bilhassa harabe bir bina dekorunda çekilmiş “Cool” sahnesi olağanüstü bir bir daha yorumlama olarak öne çıkıyor bana sorarsanız. Birinci versiyondan farklı olarak Tony ve Riff içindeki münasebetin dinamiğini sinemanın sonlarındaki trajik arbede sahnesini de hazırlayan bir biçimde aktaran bu sahne dansın da ötesinde fazlaca sağlam bir oyunculuk gösterisine de dönüşüyor. Genel olarak dans sahneleri (ya da müzikal sahneler) iki sinema içinde en çok karşılaştırılacak sahneler şüphesiz ve Maria ile Tony’nin birbirlerini birinci sefer görüp aşık oldukları okuldaki dans sahnesi, ya da sinemanın ‘prolog’ kısmı ve alışılmış ki bu sefer karakola taşınmış “Gee Officer Krupke” sahnesi yeni halleriyle de unutulmaz sıfatını hak ediyorlar doğrusu.
Birinci sinemada Anita rolünü canlandıran ve En Güzel Yardımcı Oyuncu kazana Rita Moreno’nun b u sinemada de rol aldığını ve karizmasından, gücünden hiç bir şey keybetmediğini görmek epey hoştu. Ayrıyeten bu sinemadaki Anita (Ariana DeBose) ile Bernardo’nun (David Alvarez) en az birinci sinemadaki halefleri kadar dikkat cazibeli performanslar sergilediğini ekleyelim. Riff rolünde beyazperdedeki birinci değerli çıkışını yapan Mike Faist ise Tony Ödülü’ne aday olmuş bir Broadway oyuncusu ve bundan daha sonra sinema mesleği süratle yükselişe geçerse şaşırmamalı. Gençlerin yüklü olduğu oyuncu takımının en tanınmış ismi Ansel Elgort (“Baby Driver”) Tony rolünün hakkını verirken sinemanın asıl keşfi olan ve Maria’yı canlandıran Rachel Zegler ise sıra dışı hoşluğu, kuvvetli sesi ve oyunculuğuyla adeta yıldızlaşıyor. Uzun lafın kısası, Steven Spielberg birinci sinemanın gölgesinde kalmayan yeni “Batı Yakasını Hikayesi” uyarlamasıyla sinema tarihine bir çentik atıyor, kaçırmamakta yarar var.
SİNEMANIN NOTU: 8/10
Stephen Sondheim (solda) ve Steven Spielberg
Stephen Sondheim’ın notu
Sette SS1 olarak anılan (SS2 elbette Steven Spielberg) Stephen Sondheim epeyce kısa bir süre evvel, 26 Kasım’da 91 yaşında hayata veda etti. 1957 yılında birinci kere sahnelenen “Batı Yakasının Hikayesi” müzikalindeki şarkı kelamlarının müellifi olan Sondheim’ı bundan birkaç hafta evvel Netflix’te gösterime giren “Tick… Tick… Boom!” sineması vesilesiyle de anmıştık, çünkü Sondheim müzikal dünyasında hayli kuvvetli bir ses, epey kıymetli bir yaratıcı. Tam da “Batı Yakasının Hikayesi” gösterime girmeden günler evvel hayata veda eden Sondheim sinemanın çekimleri sırasında Spielberg ile sıkı bir ahbaplık geliştirmiş ve doğal ki sinemanın son halini de izlemiş. Sinemayla ilgili yorumunu ise Spielberg’e ilettiği şu notta aktarmış: “SS2, güzel iş çıkarmışsın dostum. —SS1.”