EsraBetül
Member
Getty Images
Okulların açılmasına yalnızca birkaç ay kalmışken binlerce öğretmen adayı, bu yıl işinin olup olmayacağını bilmiyor.
Eğitim fakültesi mezunu binlerce genç, senelerca eğitim aldıktan ve imtihanlara hazırlanmak için emek harcadıktan daha sonra Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) kâfi sayıda takım açmamasından ötürü yarınının ne olacağını bilmediği bilinmeyen bir müddetcin ortasında.
Atanmayı bekleyen öğretmen adaylarından biri, “Atama şayet olmazsa benim bir gelecek planım yok, geleceğim yok ki benim” diyerek anlatıyor bu durumu.
Atanamayan öğretmenler, aşikâr aralıklarla toplumsal medya kampanyalarına ya da gazete manşetlerine husus olan, eğitim ve istihdam alanında yıllardır deva geliştirilemeyen bir sorun.
Bu yıl ise MEB’in evvelki yıllare kıyasla epeyce daha az sayıda kontenjan açması, bir daha yüz binlerce gencin açıkta kalmasına yol açtı.
Eğitim fakültesi mezunu ya da formasyon alan öğretmen adayları Kamu İşçi Seçme Sınavı’na (KPSS) girdikten daha sonra MEB’in açtığı kontenjana nazaran öğretmen olmak için başvurabiliyor.
2020 yılında öğretmen olmak için 440 bin kişi KPSS’ye girdi.
Lakin MEB’in 2021 için açtığı kontenjan 20 bin ile hudutlu kaldı.
Bu sayı geçen yıl 40 bindi.
Türk Eğitim-Sen Genel Sekreteri Musa Akkaş, 2o21’in AKP devrinde en az öğretmen ataması yapılan yıl olduğunu belirtiyor.
Bu yüzden KPSS’de Fransızca öğretmenliği alanında birinci bulunmasına karşın kontenjan açılmadığı için atanamayan bir öğretmen var.
Başka yandan KPSS’nin akabinde düzenlenen mülakat pürüzüne takılan, imtihanda aldığı derece yüksek bulunmasına karşın mülakatta elenen ve bunun öne sürülen sebebini bilmeyen öğretmen adayları da var.
Öğretmen olmaya giden yolun farklı etaplarında mağdur olan, çalışamayan, işsiz kalan, maddi ve manevi olarak yıpranan fazlaca sayıda genç bulunuyor.
İstanbul Eğitim-Sen 4 No’lu Şube Lideri Yurttaş Yıldırım’a bakılırsa atanamayan öğretmen sorunu, eğitimde güdülen özelleştirme siyasetinin bir yansıması.
Ek kontenjan talebinin sebebi: İmtihan sonuçları iki ay daha sonra geçersiz olacak
Bu yıl yaşanan mağduriyetlerden biri de 2020 prestijiyle KPSS sonuçlarının geçerliliğinin bir yıla indirilmiş olması.
Daha evvel imtihan sonuçları iki yıl boyunca geçerli oluyordu.
Bu yüzden öğretmen adaylarının 2020 yılının eylül ayında yapılan KPSS’de aldıkları puan, bu yılki imtihan sonuçlarının açıklanacağı 16 Eylül’den daha sonra geçerliliğini yitirecek.
Öğretmen adayları ve sendikalar, bu sebeple hükümetten 16 Eylül’e kadar 40 bin ek kontenjan açmasını talep ediyor.
Birden fazla öğretmen adayı, eylül ayına kadar atanamazsa bu yılki imtihana girmediği için önümüzdeki seneyi de kaybedecek.
2020’dilk evvel özel okullarda öğretmenlik yapan, pandemiyle birlikte devlet okuluna geçmeye karar veren Ahmet* öğretmen, imtihandan yüksek puan aldığını aktarıyor.
Branşı Türk Lisanı ve Edebiyatı olan Ahmet, “Aldığım puan ve sıralama evvelki senelerda daima atanmış, atanmama üzere bir ihtimalim yoktu. Artık o ihtimal gerçekleşiyor” diyor.
“Benim üzere yüksek puanlarla atanamayan epey sayıda kişi var” diye de ekliyor.
Branşının birincisi Aysel öğretmen de atanamadı
Ahmet’in bahsetmiş olduğu öğretmen adaylarından biri Aysel Şahin.
Fransızca öğretmenliğinde imtihan birincisi olan Şahin, iki yaşında bir kızı olduğunu, imtihana sıkıntı koşullarda ve fedakarlıklarla hazırlandığını anlatıyor.
Bu branşta kontenjan açılmadığı için atanamayan Şahin, ülkenin dört bir yanından 56 okulu tek tek aradığını, kimi okullarda Fransızca öğretmen açığının bulunduğu bilgisini aldığını, lakin buna karşın niye kontenjan açılmadığı sorusuna MEB’in bir karşılık veremediğini aktarıyor.
“Bu mağduriyet nasıl giderilecek?” diye soran Şahin, “Bizim mesleğimiz öğretmenlik, öğretmenlik yapmak istiyorum” diye de ekliyor.
MEB, öğretmen adaylarının lisana getirdiklerine dair sorularımızı yanıtlamadı.
‘150 binin üzerinde öğretmen açığı var‘
Evvelki senelerda da atanamayan öğretmenlerle birlikte mesleğini icra edemeyen gençlerin sayısı yüz binlere dayanıyor.
Eğitim fakültelerinde okuyan öğrenciler de hesaplandığında 2023 yılında atanmayı bekleyen öğretmenlerin toplam sayısının 1 milyona ulaşması bekleniyor.
Öbür yandan MEB’in öğretmen açığının çok yüksek olduğunun belirtilmesi bu durumla bir tezatlık oluşturuyor.
İstanbul Eğitim-Sen 4 No’lu Şube Lideri Yurttaş Yıldırım, hükümetin ‘pandemi yüzünden oluşan ekonomik problemleri mazeret ederek’ bu yılki kontenjan sayısını düşük tuttuğu görüşünde.
halbuki Yıldırım’a nazaran eğitim bütçesinde yüzde 1 ya da 1,5 oranında yapılacak bir artırmayla bile atanmayı bekleyen öğretmenlere kaynak yaratılabilir.
Getty Images
‘Çalışan öğretmenler üzerinde iş garantisi baskısı yaratıyor‘
MEB’in öğretmen açığını fiyatlı öğretmenlerle kapatması ise eleştiriliyor.
Eğitim fakültesi mezunu öğretmen adayları yerine, öteki kısım mezunlarının düşük maaşlarla fiyatlı öğretmen olarak çalıştırılmasına karşı çıkılıyor.
Eğitim-Sen’den Yurttaş Yıldırım, “Eğitim fakültelerinden mezun olanlarla bu sorun her yıl büyüyerek devam ediyor; bunun tahlili fakat kamu yönetiminin önemli bir planlamasıyla olur” diyor.
Yıldırım’a nazaran atanamayan öğretmenler sorunu, çalışan öğretmenler üzerinde de iş teminatı baskısı yaratıyor.
‘60 gencimiz intihar etti‘
Türk Eğitim-Sen Genel Sekreteri Musa Akkaş da önemli bir mağduriyet olduğunu lisana getiriyor.
Akkaş, okulların açılacağı 6 Eylül tarihine kadar atamaların yetişemeyeceğini vurgulayarak hem atama takviminin gözden geçirilmesi birebir vakitte ek kontenjan açılması gerektiğini belirtiyor.
“Bugün ataması yapılamadığından dolayı 60 gencimiz intihar etmiş, bu Türkiye’nin epeyce büyük bir sorunu” diyen Akkaş, “Bu gençlerimiz babalarının tarlalarını sürmek için eğitim fakültelerine girmediler, memur, polis olmak için de girmediler. Kağıt toplayan, kasiyerlik yapan gençlerimiz var” tabirlerini kullanıyor.
‘Mülakattan niye elendiğime dair bir muhatap bulamıyorum‘
Öğretmen adaylarının önündeki bir diğer mani de mülakat.
Genel uygulamaya göre KPSS’de alınan puan yuvarlanarak mülakat puanı olarak veriliyor.
Lakin sınıf öğretmenliği kısmından yeni mezun Cem*, imtihandan âlâ bir puan almasına karşın mülakattan elendiğini aktarıyor:
“Mülakatta örgüt ilişkileri, malum yapıyla ilginin olup olmadığının araştırıldığını biliyordum. Ben devlet okullarında okudum, malum yapının dershaneleriyle hiç bir alakam yok. Benim de ailemin de hiç bir örgütle irtibatı yok.
“Bu yıl atanacağımdan o kadar emindim ki diye önümüzdeki ay yapılacak KPSS’ye bile girmiyorum. Bu yüzden 2022 atamasına yetişemeyeceğim. İmtihana 2022’de girsem atama 2023’te olacak. Ben bu kusur yüzünden en az iki yıl kaybettim.”
Cem, mülakkattan niye elendiği sorusuna bir cevap ve muhatap bulamadığını da ekliyor.
“Bu mesleği elimizden aldılar” diyen Cem, “Tamamen öğretmen olmak için okudum. Geleceğimizi çaldılar. Meslek de bilmiyorum, babam işsiz. Öylece kaldık” diyerek anlatıyor durumunu.
‘Bakanımız tarafınca kaldırıldığımı hissettim‘
İlköğretim matematik öğretmenliği mezunu İnci* “inanılmaz bir biçimde mağdur olduğunu” söylüyor:
“Kesinlikle devlete inancım kalmamış durumda. Devletin bana gereken kıymeti vermediğini düşünüyorum.”
İki üniversite mezunu Leyla* ise bu yıl gelen iş tekliflerini öğretmen olarak atanmayı beklediği için reddettiğini söylüyor.
Okul öncesi öğretmenliği mezunu olan Leyla imtihanda uygun bir puan aldığını aktararak, “Millî Eğitim Bakanı Ziya Selçuk Beyefendi CNN Türk televizyonunda, ‘Her yılki kontenjan ne ise üç aşağı beş üst tıpkı sayıda alacağız’ dedi; ben buna güvenerek aileme atanacağımı söylemiş oldum. Lakin kontenjanlar belirtildiğında bakanımız tarafınca kandırıldığımı hissettim” kelamlarını sarf ediyor.
MEB tarafınca ek atama yapılacağına dair olumlu bir açıklama yapılmadığı üzere, ek atama olmayacağına dair de bir açıklama yok.
Bu yüzden öğretmen adayları aylardır telaş ortasında bekliyor.
Ulusal Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, en son yaptığı açıklamalarda “daha fazla atama için uğraş gösterdiklerini” söylemiş oldu.
Gençlerin takımının açılıp açılmayacağını bilmediği branşlar için sıkıntı ekonomik şartlarda imtihan masrafı yaptığını da hatırlatan Leyla, “Belirsizlik ortasında boğulduk. Umut edecek bir şey maalesef bakılırsamiyorum” diyerek bitiriyor kelamlarını.
*Öğretmen adaylarının isimleri kendi talepleri doğrultusunda takma bir isimle değiştirilmiştir.
Okulların açılmasına yalnızca birkaç ay kalmışken binlerce öğretmen adayı, bu yıl işinin olup olmayacağını bilmiyor.
Eğitim fakültesi mezunu binlerce genç, senelerca eğitim aldıktan ve imtihanlara hazırlanmak için emek harcadıktan daha sonra Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) kâfi sayıda takım açmamasından ötürü yarınının ne olacağını bilmediği bilinmeyen bir müddetcin ortasında.
Atanmayı bekleyen öğretmen adaylarından biri, “Atama şayet olmazsa benim bir gelecek planım yok, geleceğim yok ki benim” diyerek anlatıyor bu durumu.
Atanamayan öğretmenler, aşikâr aralıklarla toplumsal medya kampanyalarına ya da gazete manşetlerine husus olan, eğitim ve istihdam alanında yıllardır deva geliştirilemeyen bir sorun.
Bu yıl ise MEB’in evvelki yıllare kıyasla epeyce daha az sayıda kontenjan açması, bir daha yüz binlerce gencin açıkta kalmasına yol açtı.
Eğitim fakültesi mezunu ya da formasyon alan öğretmen adayları Kamu İşçi Seçme Sınavı’na (KPSS) girdikten daha sonra MEB’in açtığı kontenjana nazaran öğretmen olmak için başvurabiliyor.
2020 yılında öğretmen olmak için 440 bin kişi KPSS’ye girdi.
Lakin MEB’in 2021 için açtığı kontenjan 20 bin ile hudutlu kaldı.
Bu sayı geçen yıl 40 bindi.
Türk Eğitim-Sen Genel Sekreteri Musa Akkaş, 2o21’in AKP devrinde en az öğretmen ataması yapılan yıl olduğunu belirtiyor.
Bu yüzden KPSS’de Fransızca öğretmenliği alanında birinci bulunmasına karşın kontenjan açılmadığı için atanamayan bir öğretmen var.
Başka yandan KPSS’nin akabinde düzenlenen mülakat pürüzüne takılan, imtihanda aldığı derece yüksek bulunmasına karşın mülakatta elenen ve bunun öne sürülen sebebini bilmeyen öğretmen adayları da var.
Öğretmen olmaya giden yolun farklı etaplarında mağdur olan, çalışamayan, işsiz kalan, maddi ve manevi olarak yıpranan fazlaca sayıda genç bulunuyor.
İstanbul Eğitim-Sen 4 No’lu Şube Lideri Yurttaş Yıldırım’a bakılırsa atanamayan öğretmen sorunu, eğitimde güdülen özelleştirme siyasetinin bir yansıması.
Ek kontenjan talebinin sebebi: İmtihan sonuçları iki ay daha sonra geçersiz olacak
Bu yıl yaşanan mağduriyetlerden biri de 2020 prestijiyle KPSS sonuçlarının geçerliliğinin bir yıla indirilmiş olması.
Daha evvel imtihan sonuçları iki yıl boyunca geçerli oluyordu.
Bu yüzden öğretmen adaylarının 2020 yılının eylül ayında yapılan KPSS’de aldıkları puan, bu yılki imtihan sonuçlarının açıklanacağı 16 Eylül’den daha sonra geçerliliğini yitirecek.
Öğretmen adayları ve sendikalar, bu sebeple hükümetten 16 Eylül’e kadar 40 bin ek kontenjan açmasını talep ediyor.
Birden fazla öğretmen adayı, eylül ayına kadar atanamazsa bu yılki imtihana girmediği için önümüzdeki seneyi de kaybedecek.
2020’dilk evvel özel okullarda öğretmenlik yapan, pandemiyle birlikte devlet okuluna geçmeye karar veren Ahmet* öğretmen, imtihandan yüksek puan aldığını aktarıyor.
Branşı Türk Lisanı ve Edebiyatı olan Ahmet, “Aldığım puan ve sıralama evvelki senelerda daima atanmış, atanmama üzere bir ihtimalim yoktu. Artık o ihtimal gerçekleşiyor” diyor.
“Benim üzere yüksek puanlarla atanamayan epey sayıda kişi var” diye de ekliyor.
Branşının birincisi Aysel öğretmen de atanamadı
Ahmet’in bahsetmiş olduğu öğretmen adaylarından biri Aysel Şahin.
Fransızca öğretmenliğinde imtihan birincisi olan Şahin, iki yaşında bir kızı olduğunu, imtihana sıkıntı koşullarda ve fedakarlıklarla hazırlandığını anlatıyor.
Bu branşta kontenjan açılmadığı için atanamayan Şahin, ülkenin dört bir yanından 56 okulu tek tek aradığını, kimi okullarda Fransızca öğretmen açığının bulunduğu bilgisini aldığını, lakin buna karşın niye kontenjan açılmadığı sorusuna MEB’in bir karşılık veremediğini aktarıyor.
“Bu mağduriyet nasıl giderilecek?” diye soran Şahin, “Bizim mesleğimiz öğretmenlik, öğretmenlik yapmak istiyorum” diye de ekliyor.
MEB, öğretmen adaylarının lisana getirdiklerine dair sorularımızı yanıtlamadı.
‘150 binin üzerinde öğretmen açığı var‘
Evvelki senelerda da atanamayan öğretmenlerle birlikte mesleğini icra edemeyen gençlerin sayısı yüz binlere dayanıyor.
Eğitim fakültelerinde okuyan öğrenciler de hesaplandığında 2023 yılında atanmayı bekleyen öğretmenlerin toplam sayısının 1 milyona ulaşması bekleniyor.
Öbür yandan MEB’in öğretmen açığının çok yüksek olduğunun belirtilmesi bu durumla bir tezatlık oluşturuyor.
İstanbul Eğitim-Sen 4 No’lu Şube Lideri Yurttaş Yıldırım, hükümetin ‘pandemi yüzünden oluşan ekonomik problemleri mazeret ederek’ bu yılki kontenjan sayısını düşük tuttuğu görüşünde.
halbuki Yıldırım’a nazaran eğitim bütçesinde yüzde 1 ya da 1,5 oranında yapılacak bir artırmayla bile atanmayı bekleyen öğretmenlere kaynak yaratılabilir.
Getty Images
‘Çalışan öğretmenler üzerinde iş garantisi baskısı yaratıyor‘
MEB’in öğretmen açığını fiyatlı öğretmenlerle kapatması ise eleştiriliyor.
Eğitim fakültesi mezunu öğretmen adayları yerine, öteki kısım mezunlarının düşük maaşlarla fiyatlı öğretmen olarak çalıştırılmasına karşı çıkılıyor.
Eğitim-Sen’den Yurttaş Yıldırım, “Eğitim fakültelerinden mezun olanlarla bu sorun her yıl büyüyerek devam ediyor; bunun tahlili fakat kamu yönetiminin önemli bir planlamasıyla olur” diyor.
Yıldırım’a nazaran atanamayan öğretmenler sorunu, çalışan öğretmenler üzerinde de iş teminatı baskısı yaratıyor.
‘60 gencimiz intihar etti‘
Türk Eğitim-Sen Genel Sekreteri Musa Akkaş da önemli bir mağduriyet olduğunu lisana getiriyor.
Akkaş, okulların açılacağı 6 Eylül tarihine kadar atamaların yetişemeyeceğini vurgulayarak hem atama takviminin gözden geçirilmesi birebir vakitte ek kontenjan açılması gerektiğini belirtiyor.
“Bugün ataması yapılamadığından dolayı 60 gencimiz intihar etmiş, bu Türkiye’nin epeyce büyük bir sorunu” diyen Akkaş, “Bu gençlerimiz babalarının tarlalarını sürmek için eğitim fakültelerine girmediler, memur, polis olmak için de girmediler. Kağıt toplayan, kasiyerlik yapan gençlerimiz var” tabirlerini kullanıyor.
‘Mülakattan niye elendiğime dair bir muhatap bulamıyorum‘
Öğretmen adaylarının önündeki bir diğer mani de mülakat.
Genel uygulamaya göre KPSS’de alınan puan yuvarlanarak mülakat puanı olarak veriliyor.
Lakin sınıf öğretmenliği kısmından yeni mezun Cem*, imtihandan âlâ bir puan almasına karşın mülakattan elendiğini aktarıyor:
“Mülakatta örgüt ilişkileri, malum yapıyla ilginin olup olmadığının araştırıldığını biliyordum. Ben devlet okullarında okudum, malum yapının dershaneleriyle hiç bir alakam yok. Benim de ailemin de hiç bir örgütle irtibatı yok.
“Bu yıl atanacağımdan o kadar emindim ki diye önümüzdeki ay yapılacak KPSS’ye bile girmiyorum. Bu yüzden 2022 atamasına yetişemeyeceğim. İmtihana 2022’de girsem atama 2023’te olacak. Ben bu kusur yüzünden en az iki yıl kaybettim.”
Cem, mülakkattan niye elendiği sorusuna bir cevap ve muhatap bulamadığını da ekliyor.
“Bu mesleği elimizden aldılar” diyen Cem, “Tamamen öğretmen olmak için okudum. Geleceğimizi çaldılar. Meslek de bilmiyorum, babam işsiz. Öylece kaldık” diyerek anlatıyor durumunu.
‘Bakanımız tarafınca kaldırıldığımı hissettim‘
İlköğretim matematik öğretmenliği mezunu İnci* “inanılmaz bir biçimde mağdur olduğunu” söylüyor:
“Kesinlikle devlete inancım kalmamış durumda. Devletin bana gereken kıymeti vermediğini düşünüyorum.”
İki üniversite mezunu Leyla* ise bu yıl gelen iş tekliflerini öğretmen olarak atanmayı beklediği için reddettiğini söylüyor.
Okul öncesi öğretmenliği mezunu olan Leyla imtihanda uygun bir puan aldığını aktararak, “Millî Eğitim Bakanı Ziya Selçuk Beyefendi CNN Türk televizyonunda, ‘Her yılki kontenjan ne ise üç aşağı beş üst tıpkı sayıda alacağız’ dedi; ben buna güvenerek aileme atanacağımı söylemiş oldum. Lakin kontenjanlar belirtildiğında bakanımız tarafınca kandırıldığımı hissettim” kelamlarını sarf ediyor.
MEB tarafınca ek atama yapılacağına dair olumlu bir açıklama yapılmadığı üzere, ek atama olmayacağına dair de bir açıklama yok.
Bu yüzden öğretmen adayları aylardır telaş ortasında bekliyor.
Ulusal Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, en son yaptığı açıklamalarda “daha fazla atama için uğraş gösterdiklerini” söylemiş oldu.
Gençlerin takımının açılıp açılmayacağını bilmediği branşlar için sıkıntı ekonomik şartlarda imtihan masrafı yaptığını da hatırlatan Leyla, “Belirsizlik ortasında boğulduk. Umut edecek bir şey maalesef bakılırsamiyorum” diyerek bitiriyor kelamlarını.
*Öğretmen adaylarının isimleri kendi talepleri doğrultusunda takma bir isimle değiştirilmiştir.