EsraBetül
Member
niye çıktı, cephede neler yaşandı, nasıl gelişip sonuçlandı üzere sorulara karşılık arayarak savaşı anlatmaya ya da yer yer şiddetin görsel çekiciliğiyle estetize ederek sahneye koymaya çalışan sinemaların en uygunları belgesel öğreticilikle yetinirken; en berbatları, his ve heyecan sömürüsü yaparak seyircisinin hastalıklı eğilimlerini kolay reçetelerle gıdıklayan ticari sinemanın en ziyanlı örnekleridir.
Yaşanan vahşeti tüm çıplaklığıyla görüntüleyerek empati yaratıyor izlenimi gerisinde, aslında endişe, tiksinti, kin, ezilmişlik, hınç üzere hisleri, hatta öç alma ve sadizm üzere olumsuz dürtüleri uyaran bu çeşit kolay yaklaşımların epeyce ötesinde, savaş acılarının sürekliliğine farklı biçemler eşliğinde eğilen iki direktör, Altın Aslan adayları içinde bilhassa dikkat çekti.
Paul Schrader (1946), savaşlara karar ve istikamet verenlerin değil, savaşlarda yaşananların ve yaşatılanların ağır yükü altında, savaş bittikten daha sonra da daima ezilen, acıları hiç dinmeyen çaresiz eski muhariplerin onulmaz yaralarını etkileyici bir lisanla deşiyor.
Geniş kitle Amerikan sinemasının en hoş örneklerinden biri olan “The Card Counter” klasik bir kumarbaz hikayesi üzere başlıyor.
Biroldukça poker tutkunu üzere çabuk para kazanmak ve gerçek hayatı unutmak için oynadığını söyleyen gizemli William Tell karakterini alacakaranlık yorumuyla daha da ağırlaştıran Oscar Isaac’in yalın oyunculuğunun altını ayrıyeten çizmeliyiz. Paul Schrader’in senaryosunu da kaleme aldığı sinemanın karakterine yüklediği karmaşık ve zıt ruh halleri içinde inandırıcı köprüler kurmayı başaran Oscar Isaac, en âlâ oyuncu mükafatını alacak bütünlükte bir yorum sergiliyor.
O kumarhaniçin bu kumarhaneye gidip geliyoruz evvel… Ta ki içine düştüğü onulmaz buhranı intiharla noktalayan Irak savaşı ve Ebu Garib kâbusu mağduru bir silah arkadaşının oğlu, William Tell’in izini bulup gelene kadar…
Lakin bu genç adam, kartları saymakta usta, son derece itidalli “oyuncu”, eski komando William Tell’in öğütlerine kulak aşmayı, öç alma dürtüsünden vazgeçemeyince, babasının eski kumandanı karşısında basitçe etkisiz hale getirilecektir…
Kanı beynine çıkan William Tell, temelde hiç bir şeyi değiştiremeyeceğini fazlaca güzel bilse de kendisini ve silah arkadaşlarını “başarılı eleman” yaparak bu pisliklere bulaştıran eski kumandanını, o hayli düzgün uyguladığı ve hayli da güzel öğrettiği özel metodlarla yüzleştirip cezalandıracaktır… Adaletin gerçekleşmesinin olanaksız olduğunu bile bile cezalandıracaktır… Saklı hapishane hücrelerinde emir/komuta zinciri ortasında gerçekleştirilen o dehşetli azap gerçeğinin derin izlerini, barış ortamında silmeye hiç lakin hiç yetmeyeceği şuuruyla kavrulsa bile fazlacatandır yargılayıp verdiği ve unutmaya çabaladığı cezayı, güvenmediği devlet adalet sistemi dışına çıkmak değerine, kendi eliyle infaz edecek; bu biçimdece üstü kapalı tutulan evrakındaki kabarık savaş hatalarına, yeni bir insanlık hatası tıpkı vakitte barış vakti cinayet kabahati ekleyecektir…
Paul Schrader, Ebu Garib gerçeğini özetlemek gerekirse canlandırıp, vahşetin boyutlarının altını fazla çizmeden duyumsatmayı tercih ederken Ukraynalı direktör Valentyn Vasyanovych (1971) Altın Aslan adayı sineması “Reflection” ile 2014 yılında ülkesini işgal eden Rus ordusunun uyguladığı benzeri sistematik azap formlarına, sabit kamerasıyla kaydettiği orta uzaklıklı planlar eşliğinde uzun uzun eğiliyor…
Schrader ve Vasyanovych, farklı yaklaşımları ve anlatım lisanları gerisinde, temelde buluşuyorlar; önemli bahisleri sorumlulukla ele alarak itinayla irdeleyen yaratıcı sinemasının özünde birleşiyorlar…
Bilek gücüyle kazanılan mert savaşlar efsanesinin, uzun ömürlü büyük bir tarihi palavra olduğuna inanmak istemeyenler kaldıysa hâlâ, bu iki sineması de izlemeleri yeterli olur…
Yaşanan vahşeti tüm çıplaklığıyla görüntüleyerek empati yaratıyor izlenimi gerisinde, aslında endişe, tiksinti, kin, ezilmişlik, hınç üzere hisleri, hatta öç alma ve sadizm üzere olumsuz dürtüleri uyaran bu çeşit kolay yaklaşımların epeyce ötesinde, savaş acılarının sürekliliğine farklı biçemler eşliğinde eğilen iki direktör, Altın Aslan adayları içinde bilhassa dikkat çekti.
Paul Schrader (1946), savaşlara karar ve istikamet verenlerin değil, savaşlarda yaşananların ve yaşatılanların ağır yükü altında, savaş bittikten daha sonra da daima ezilen, acıları hiç dinmeyen çaresiz eski muhariplerin onulmaz yaralarını etkileyici bir lisanla deşiyor.
Geniş kitle Amerikan sinemasının en hoş örneklerinden biri olan “The Card Counter” klasik bir kumarbaz hikayesi üzere başlıyor.
Biroldukça poker tutkunu üzere çabuk para kazanmak ve gerçek hayatı unutmak için oynadığını söyleyen gizemli William Tell karakterini alacakaranlık yorumuyla daha da ağırlaştıran Oscar Isaac’in yalın oyunculuğunun altını ayrıyeten çizmeliyiz. Paul Schrader’in senaryosunu da kaleme aldığı sinemanın karakterine yüklediği karmaşık ve zıt ruh halleri içinde inandırıcı köprüler kurmayı başaran Oscar Isaac, en âlâ oyuncu mükafatını alacak bütünlükte bir yorum sergiliyor.
O kumarhaniçin bu kumarhaneye gidip geliyoruz evvel… Ta ki içine düştüğü onulmaz buhranı intiharla noktalayan Irak savaşı ve Ebu Garib kâbusu mağduru bir silah arkadaşının oğlu, William Tell’in izini bulup gelene kadar…
Lakin bu genç adam, kartları saymakta usta, son derece itidalli “oyuncu”, eski komando William Tell’in öğütlerine kulak aşmayı, öç alma dürtüsünden vazgeçemeyince, babasının eski kumandanı karşısında basitçe etkisiz hale getirilecektir…
Kanı beynine çıkan William Tell, temelde hiç bir şeyi değiştiremeyeceğini fazlaca güzel bilse de kendisini ve silah arkadaşlarını “başarılı eleman” yaparak bu pisliklere bulaştıran eski kumandanını, o hayli düzgün uyguladığı ve hayli da güzel öğrettiği özel metodlarla yüzleştirip cezalandıracaktır… Adaletin gerçekleşmesinin olanaksız olduğunu bile bile cezalandıracaktır… Saklı hapishane hücrelerinde emir/komuta zinciri ortasında gerçekleştirilen o dehşetli azap gerçeğinin derin izlerini, barış ortamında silmeye hiç lakin hiç yetmeyeceği şuuruyla kavrulsa bile fazlacatandır yargılayıp verdiği ve unutmaya çabaladığı cezayı, güvenmediği devlet adalet sistemi dışına çıkmak değerine, kendi eliyle infaz edecek; bu biçimdece üstü kapalı tutulan evrakındaki kabarık savaş hatalarına, yeni bir insanlık hatası tıpkı vakitte barış vakti cinayet kabahati ekleyecektir…
Paul Schrader, Ebu Garib gerçeğini özetlemek gerekirse canlandırıp, vahşetin boyutlarının altını fazla çizmeden duyumsatmayı tercih ederken Ukraynalı direktör Valentyn Vasyanovych (1971) Altın Aslan adayı sineması “Reflection” ile 2014 yılında ülkesini işgal eden Rus ordusunun uyguladığı benzeri sistematik azap formlarına, sabit kamerasıyla kaydettiği orta uzaklıklı planlar eşliğinde uzun uzun eğiliyor…
Schrader ve Vasyanovych, farklı yaklaşımları ve anlatım lisanları gerisinde, temelde buluşuyorlar; önemli bahisleri sorumlulukla ele alarak itinayla irdeleyen yaratıcı sinemasının özünde birleşiyorlar…
Bilek gücüyle kazanılan mert savaşlar efsanesinin, uzun ömürlü büyük bir tarihi palavra olduğuna inanmak istemeyenler kaldıysa hâlâ, bu iki sineması de izlemeleri yeterli olur…