EliteDizqn
Active member
Bazı durumlarda önlenmesi kolay, tertipli tarama testleriyle de erken tanısı mümkün olan kolorektal kanserler için her bireyin 45 yaşından daha sonra nizamlı tarama testlerini yaptırması hayati ehemmiyet taşıyor. Prof. Dr. İlknur Erenler Bayraktar, kolorektal kanserler hakkında bilgi verdi.
EN SIK GÖRÜLEN KANSERLER ORTASINDA YER ALIYOR
Cinsiyete nazaran bakıldığında erkeklerde akciğer ve prostat kanserinden daha sonra üçüncü en sık, bayanlarda ise göğüs kanserinden daha sonra ikinci en sık görülen kanser çeşidi olan kolorektal kanserler değerli bir sıhhat sıkıntısıdır. Kolorektal kanserler, tüm kanser ölümlerinin yüzde 8’inden sorumludur. Eğer bireylerin ailesinde 60 yaş öncesinde kolorektal kanser hikayesi ya da kanser riski yüksek polip hikayesi var ise bu şahısların kolorektal kanserler açısından daha yüksek riskli olduğu söylenebilir.
Kalın bağırsağın yaklaşık 15 cm’lik alt kısmına rektum, 150 cm’lik üst kısmına kolon denmektedir. Kolorektal kanserler, kolon ve rektum kısmında gelişen kanserlerdir. Sorun kolonda başladıysa kolon kanseri, rektumda başladıysa rektum kanseri olarak isimlendirilmektedir. Ekseriyetle biroldukca kolorektal kanser, kalın bağırsağın iç yüzeyinde büyüyen polip ile başlar. Tüm polipler kansere dönüşmese de kimi polip çeşitleri vakit içinde kansere dönüşebilir.
İLERİ YAŞ BÜYÜK BİR RİSK FAKTÖRÜ
Kolorektal kanserleri risk faktörlerini bilerek önlemek mümkün olabilmektedir. Örneğin yaş büyük bir risk faktörüdür. Kolorektal kanserler her yaşta görülebilir fakat birden fazla kolorektal kanser hastası 45 yaşın üzerindedir. Bu niçinle 45 yaş üstü bireylerin sistemli olarak tarama testlerini yaptırması hayati ehemmiyet taşır. Şayet kişinin ailesinde buna misal bir hikaye var ise gelecekte kolorektal kanser olma riski daha yüksek olur. Ülseratif kolit ve Crohn hastalıkları kolorektal kanser riskini artıran bir öteki etkendir.
BESLENME ALIŞKANLIKLARI KIYMET TAŞIYOR
Beslenme alışkanlıkları da kolorektal kanserler üzerinde tesirlidir. Düşük lifli, yüksek yağlı diyetler kolon kanseri riskini artırırken; yüksek oranda kırmızı et ve işlenmiş et tüketen şahıslarda kolorektal kanser gelişme mümkünlüğü yüksektir.
Lifli beslenme, kabızlığın önlenmesi, kolesterolün düşürülmesi, sindirim sisteminin güzelleştirilmesinde değerli bir yere sahiptir. Bu sayede kolorektal kanserler başta olmak üzere biroldukca hastalıktan korunmak mümkündür.
Tam tahıllı yiyecekler, mevsiminde yenen taze meyveler, tam tahıllı ekmek ve krakerler, enginar, mısır, ıspanak, brokoli, patates üzere sebzeler, kurutulmuş meyveler ve kuru baklagiller lif tarafından varlıklı yiyeceklere örnektir. Bu yiyeceklere her öğünde yer vermek ve bol su tüketmek bağırsak sıhhati için pek kıymetli bir yere sahiptir. Bunun yanında hareketsiz ömür biçimi da kolorektal kanserler açısından risk oluşturmaktadır.
Hareketsiz olan şahısların kolon kanseri geliştirme mümkünlüğü daha yüksektir. Sistemli fizikî aktivite yapmak kolorektal kanseri riskini azaltabilir. Yanlış beslenme alışkanlıklarına ve hareketsiz yaşama bağlı gelişebilen diyabet ve insülin direnci de kolorektal kanser oluşmasına taban hazırlayabilir. Ayrıyeten obezite, sigara tüketimi, çok alkol tüketimi de kolerektal kanserin bir öbür önemli risk faktörlerindendir.
MİDE BULANTISI var ise DİKKAT!
Kolorektal kanserler erken evrelerde belirti vermez. Belirti genelde tümör büyürse ya da etrafındaki dokulara yayılırsa çıkar. En bilindik kolorektal kanser belirtileri; kabızlık, ishal, bağırsak hareketinden daha sonra boş olmama hissi, rektal kanama, dışkıda kan, karın şişkinliği, karın ağrısı, rektal ağrı yahut basınç, karın yahut rektumda bir yumru, iştah azalması, mide bulantısı ya da kusma, anemi, tükenmişlik hissi, zayıflık, niçinsiz kilo kaybı formunda sıralanabilmektedir.
Eğer kanser bedenin farklı bölgelerine yayılmışsa; sarılık, nefes darlığı, kemik ağrısı üzere semptomlar oluşturabilir. Kolorektal kanserin teşhisi için hasta ayrıntılı formda muayene edilir. Bunun yanında kan ve dışkı testleri, signoidoskopi, kolonoskopi, proktoskopi üzere görüntüleme teknikleri kullanılabilir. Birtakım durumlarda biyopsi yapılması gerekebilir. Biyopsi, bir doku meselai inceleyen bir laboratuvar testidir.
DÜZENLİ TARAMAYLA ÖNLENENİLİR
Kolorektal kanseri önlemenin en düzgün yolu tertipli tarama yaptırmaktır. Kronik inflamatuar hastalıkları olanlar; crohn hastaları, ülseratif kolit hastaları ve ailede kanser ya da polip hikayesi olan hastalara nizamlı kolonoskopik incelemeler yapılması gerekir. Bu sayede kanser gelişmeden risk öngörülebilmektedir.
Toplumdaki tüm bireylerin altta yatan hastalıkları olamasa bile 50 yaşından daha sonra tertipli olarak taranmaları gerekmektedir. Bu hedefle da birinci vakit içinderda kolonoskopik inceleme yapılıp eğer rastgele bir patoloji yoksa 10 yılda bir yenidenlanması önerilir.
POLİPLERİN KANSERE DÖNMESİ 10 YILI BULABİLİR
Kolorektal kanser tarama testleri, hiç bir belirti olmasa bile kanser yahut kanser öncüsü olup olmadığına bakılmasını sağlar. Poliplerin kansere dönüşmesi 5 ila 10 yıl kadar sürebilir. Erken teşhis tedavinin muvaffakiyetinin artmasına yardımcı olur. Kolorektal kanseri önlemek için yüksek lifli ve sağlıklı beslenmek, antrenmanı hayata dahil etmek, sigara ve alkol kullanmamak kıymet taşımaktadır.
Kolorektal kanser olan bireylerde tedaviler epey seçeneklidir. Şayet erken evrede bir durum kelam hususuysa kolonoskopi ile kansere sebep olan polipler çıkarılabilir, endoskopik mukozal rezeksiyon ya da minimal invaziv cerrahiler tercih edilebilir. Daha ileri evre bir durum kelam mevzusuysa ileri bir cerrahi formül uygulanabilir. Bunların yanında tedavi için kemoterapi, radyoterapi, gayeye yönelik akıllı ilaç üzere seçenekler bulunmaktadır.
EN SIK GÖRÜLEN KANSERLER ORTASINDA YER ALIYOR
Cinsiyete nazaran bakıldığında erkeklerde akciğer ve prostat kanserinden daha sonra üçüncü en sık, bayanlarda ise göğüs kanserinden daha sonra ikinci en sık görülen kanser çeşidi olan kolorektal kanserler değerli bir sıhhat sıkıntısıdır. Kolorektal kanserler, tüm kanser ölümlerinin yüzde 8’inden sorumludur. Eğer bireylerin ailesinde 60 yaş öncesinde kolorektal kanser hikayesi ya da kanser riski yüksek polip hikayesi var ise bu şahısların kolorektal kanserler açısından daha yüksek riskli olduğu söylenebilir.
Kalın bağırsağın yaklaşık 15 cm’lik alt kısmına rektum, 150 cm’lik üst kısmına kolon denmektedir. Kolorektal kanserler, kolon ve rektum kısmında gelişen kanserlerdir. Sorun kolonda başladıysa kolon kanseri, rektumda başladıysa rektum kanseri olarak isimlendirilmektedir. Ekseriyetle biroldukca kolorektal kanser, kalın bağırsağın iç yüzeyinde büyüyen polip ile başlar. Tüm polipler kansere dönüşmese de kimi polip çeşitleri vakit içinde kansere dönüşebilir.
İLERİ YAŞ BÜYÜK BİR RİSK FAKTÖRÜ
Kolorektal kanserleri risk faktörlerini bilerek önlemek mümkün olabilmektedir. Örneğin yaş büyük bir risk faktörüdür. Kolorektal kanserler her yaşta görülebilir fakat birden fazla kolorektal kanser hastası 45 yaşın üzerindedir. Bu niçinle 45 yaş üstü bireylerin sistemli olarak tarama testlerini yaptırması hayati ehemmiyet taşır. Şayet kişinin ailesinde buna misal bir hikaye var ise gelecekte kolorektal kanser olma riski daha yüksek olur. Ülseratif kolit ve Crohn hastalıkları kolorektal kanser riskini artıran bir öteki etkendir.
BESLENME ALIŞKANLIKLARI KIYMET TAŞIYOR
Beslenme alışkanlıkları da kolorektal kanserler üzerinde tesirlidir. Düşük lifli, yüksek yağlı diyetler kolon kanseri riskini artırırken; yüksek oranda kırmızı et ve işlenmiş et tüketen şahıslarda kolorektal kanser gelişme mümkünlüğü yüksektir.
Lifli beslenme, kabızlığın önlenmesi, kolesterolün düşürülmesi, sindirim sisteminin güzelleştirilmesinde değerli bir yere sahiptir. Bu sayede kolorektal kanserler başta olmak üzere biroldukca hastalıktan korunmak mümkündür.
Tam tahıllı yiyecekler, mevsiminde yenen taze meyveler, tam tahıllı ekmek ve krakerler, enginar, mısır, ıspanak, brokoli, patates üzere sebzeler, kurutulmuş meyveler ve kuru baklagiller lif tarafından varlıklı yiyeceklere örnektir. Bu yiyeceklere her öğünde yer vermek ve bol su tüketmek bağırsak sıhhati için pek kıymetli bir yere sahiptir. Bunun yanında hareketsiz ömür biçimi da kolorektal kanserler açısından risk oluşturmaktadır.
Hareketsiz olan şahısların kolon kanseri geliştirme mümkünlüğü daha yüksektir. Sistemli fizikî aktivite yapmak kolorektal kanseri riskini azaltabilir. Yanlış beslenme alışkanlıklarına ve hareketsiz yaşama bağlı gelişebilen diyabet ve insülin direnci de kolorektal kanser oluşmasına taban hazırlayabilir. Ayrıyeten obezite, sigara tüketimi, çok alkol tüketimi de kolerektal kanserin bir öbür önemli risk faktörlerindendir.
MİDE BULANTISI var ise DİKKAT!
Kolorektal kanserler erken evrelerde belirti vermez. Belirti genelde tümör büyürse ya da etrafındaki dokulara yayılırsa çıkar. En bilindik kolorektal kanser belirtileri; kabızlık, ishal, bağırsak hareketinden daha sonra boş olmama hissi, rektal kanama, dışkıda kan, karın şişkinliği, karın ağrısı, rektal ağrı yahut basınç, karın yahut rektumda bir yumru, iştah azalması, mide bulantısı ya da kusma, anemi, tükenmişlik hissi, zayıflık, niçinsiz kilo kaybı formunda sıralanabilmektedir.
Eğer kanser bedenin farklı bölgelerine yayılmışsa; sarılık, nefes darlığı, kemik ağrısı üzere semptomlar oluşturabilir. Kolorektal kanserin teşhisi için hasta ayrıntılı formda muayene edilir. Bunun yanında kan ve dışkı testleri, signoidoskopi, kolonoskopi, proktoskopi üzere görüntüleme teknikleri kullanılabilir. Birtakım durumlarda biyopsi yapılması gerekebilir. Biyopsi, bir doku meselai inceleyen bir laboratuvar testidir.
DÜZENLİ TARAMAYLA ÖNLENENİLİR
Kolorektal kanseri önlemenin en düzgün yolu tertipli tarama yaptırmaktır. Kronik inflamatuar hastalıkları olanlar; crohn hastaları, ülseratif kolit hastaları ve ailede kanser ya da polip hikayesi olan hastalara nizamlı kolonoskopik incelemeler yapılması gerekir. Bu sayede kanser gelişmeden risk öngörülebilmektedir.
Toplumdaki tüm bireylerin altta yatan hastalıkları olamasa bile 50 yaşından daha sonra tertipli olarak taranmaları gerekmektedir. Bu hedefle da birinci vakit içinderda kolonoskopik inceleme yapılıp eğer rastgele bir patoloji yoksa 10 yılda bir yenidenlanması önerilir.
POLİPLERİN KANSERE DÖNMESİ 10 YILI BULABİLİR
Kolorektal kanser tarama testleri, hiç bir belirti olmasa bile kanser yahut kanser öncüsü olup olmadığına bakılmasını sağlar. Poliplerin kansere dönüşmesi 5 ila 10 yıl kadar sürebilir. Erken teşhis tedavinin muvaffakiyetinin artmasına yardımcı olur. Kolorektal kanseri önlemek için yüksek lifli ve sağlıklı beslenmek, antrenmanı hayata dahil etmek, sigara ve alkol kullanmamak kıymet taşımaktadır.
Kolorektal kanser olan bireylerde tedaviler epey seçeneklidir. Şayet erken evrede bir durum kelam hususuysa kolonoskopi ile kansere sebep olan polipler çıkarılabilir, endoskopik mukozal rezeksiyon ya da minimal invaziv cerrahiler tercih edilebilir. Daha ileri evre bir durum kelam mevzusuysa ileri bir cerrahi formül uygulanabilir. Bunların yanında tedavi için kemoterapi, radyoterapi, gayeye yönelik akıllı ilaç üzere seçenekler bulunmaktadır.