Buluşlar her alanda ömrümüze damga vuruyor lakin kimileri yeni teknolojilerle tarihe karışıyor. Üzerinden uzun yıllar geçmesine karşın birinci günkü üzere ömrümüzde olan teknolojik eserleri bir ortaya getirdik.
1. Renkli Televizyon (1953)
Çalışmalarına 1940’larda başlanılan renkli televizyon lakin 1953 yılında ilk piyasaya sürülmüştü. ABD’de yapılan en devrimci buluşlardan biri olan renkli televizyonun büyük kitleler tarafınca kullanılması ise 1960’ları buluyor.
2. Kara Kutu (1953)
1953 yılında icat edilen kara kutu, uçuş datalarını ve yaşanan olayları kaydetmek için kullanılan epeyce kıymetli bir buluştur. Ve yaşanan kazalarda neyin aykırı gittiğini anlamak ismine epey yararlıdır.
3. Mikrodalga Fırın (1955)
Percy Spencer, radar dalgaları ile deney yaparken cebindeki çikolatanın erimesi ile mikrodalga gücünün yiyecekleri ısıtabildiğini keşfetti. 1947’de bu buluşunun patentini almış ve birinci mikrodalga fırını 1,8 metre uzunluğunda ve 340 kg tartısında olarak tasarlamıştır. Mikrodalga fırın, 1947’de mutfak eşyaları üreticisi olan Raytheon şirketince ‘Radarange’ ismiyle kamuoyuna duyurulmuş olsa da, gerek fiyatının çok yüksek oluşu gerekse büyükçe bir buzdolabı boyutlarında olması niçiniyle ticari olarak pek ilgi görmedi. Meskenlerde kullanılan birinci mikrodalga fırınlar, 25 Ekim 1955’te Tappan şirketi tarafınca satışa çıkarılmıştır.
4. Hazır Yemek (1953)
ABD’de birinci hazır yemek TV Brand Frozen dinner (TV markalı dondurulmuş yemek) ismiyle çıktı. çabucak sonrasında Swnanson 1962’de birinci vakit içinderda ABD’de bu ismi kullanmayı bırakarak özetlemek gerekirse TV Dinner (Televizyon Yemeği) ismiyle satışa sundu. Bu terim günümüzde kısmen pişirilmiş, markette satılan ve konuta gelince fırın veya mikrodalga fırına konularak ısıtılıp yenen her şeyi kapsar olmuştur fakat özgün olarak yalnızca alüminyum kaptan yapılmış ve fırında ısıtılarak yenilen donmuş besinleri kapsar. Günümüzde kaplar ekseriyetle plastikten yapılır ve mikrodalgada pişirilmesi için tasarlanır.
5. Barkod (1952)
1940’ların sonunda ABD’li Bernard Silver, tahsil gördüğü Drexel Teknoloji Enstitüsü’ne gelen bir market zinciri sahibinin kasada tüm eser ayrıntılarını otomatik kaydedecek bir sistem geliştirilmesini istediğini, ancak enstitünün bahisle ilgilenmediğini gördü. Bu fikir Silver’in ilgisini çekti ve arkadaşı Norman Woodland’a bundan kelam etti. Mevzu üzerinde bir arada çalışmaya başladılar. Norman Woodland, Mors kodu unsuruyla çalışan ve tarayıcıya okutulabilecek bir etiket düşündü. Mors kodundan tek farkı, noktalar yerine inceli kalınlı çizgiler kullanılması olacaktı. Barkodun çabucak hemen oluşum etabında ortaya atılan bu görüş çağdaş barkod fikrine epeyce yakındı lakin Woodland ve Silver bu durumda çizgileri tarayıcıya okutmanın fazlaca güç olacağı kanısıyla fikri daha da geliştirdiler; 1952’de amaç tahtasındakine benzeri iç içe geçmiş halkalar biçiminde bir bilgi kodu için patent başvurusu yaptılar. bu biçimdece tarayıcının barkoda paralel tutulması zaruriliği ortadan kalkacaktı. Günümüzün lazerli okuyucuları bu sorunu, etiketi tıpkı anda birkaç taraftan birden tarayarak aşar.
6. Otomatik Kapılar (1954)
Dee Horton ve Lew Hewitt tarafınca icat edilen bu otomatik kapı fikri, iki taraflı açılabilen geniş kapıların rüzgar ötürüsıyla insanları riske attığını ve bu sorunu çözmek ismine ne yapmaları gerektiğini düşünürken gelmiş. Birinci yaptıkları prototip kâfi ilgi görür görmez otomatik kapıların devamını getiren iki adamın 1960’ta kurdukları şirket hala otomatik kapılar üretmekte.
7. Kredi Kartı (1950)
Kredi kartı fikri, Diners’in üst seviye yöneticileri tarafınca müdavimi oldukları lokantaya veresiye yazdırıp sonrasındasında topluca ödeme isteklerinden doğmuştur. Bir küme insanın üyelik statüsü gözeterek çıkardıkları kart başta sayılı daha sonradan epeyce az insan tarafınca kullanılmaya başlanmıştır. New York’taki 14 farklı restoranın isminin yazdığı Diners Club Card, açılımıyla istekleri karşılayan bir kart olmuştur. Lokanta Kulüp Kartı olarak çevrilen ve o emelle kullanılan birinci kredi kartı vakit içinde gelişerek kredi kartı hizmetini yaratmıştır.
8. Şekersiz İçecekler (1952)
Kalori içermeyen içecekler yahut sıfır şeker üzere pek epey isimle adlandırlan bu diyet içeceklerin birinci piyasaya sürüldüğü tarih 1952 yılıydı. Diyabet hastaları için birinci kere özel üretilen bu içecek Kirsch isimli bir gazoz markasıydı.
9. Üstün Yapıştırıcı (1952)
Üstün yapıştırıcı, Harry Wesley Coover Jr. ve takımının 1942 yılında 2. Dünya Savaşı için askerlere net görüş sağlayacak plastik nişangah üretimine uygun husus arayışında temas ettiği her şeye yapışan bir formüle rastlamasıyla keşfedilmiştir. 1952 yılında, harika yapıştırıcıların ticari potansiyelini fark eden Eastman Kodak araştırmacıları Harry Coover ve Fred Joyner tarafınca bir daha keşfedilmiş ve ticari bir eser olarak birinci sefer 1958 yılında ‘Eastman #910’ (daha sonrasında ‘Eastman 910’) ismiyle satışa sunulmuştur.
niye Japon yapıştırıcısı diyoruz?
80’li yılların başlarında Türkiye pazarında satılmaya başlanan birinci siyanoakrilat türevi yapıştırıcı Japon Alteco firmasının eserleri idi. 2 gramlık küçük silindirik plastik tüplerde satılan bu yapıştırıcının üzerinde Japonca yazılar ve Made in Japan ibaresi bulunurdu. Alteco eseri yapıştırıcı, İstanbul Eminönü Meydanı yahut Galata Köprüsü üzeri üzere kalabalık yerlerde şov maksatlı uygulaması da yapılarak satılmıştır. Büyük bir olasılıkla bu isim elden satış yapan satıcılar tarafınca uydurulmuştur.
10. Roll-on
Evvelce deodorantlar pamuklu bir çubuk aracılığıyla kullanılıyordu. Uğraştırıcı ve berbat bir manzaraya sebep olan bu yol, roll-on piyasaya girmesiyle deodorant kullananlar tarafınca ilgiyle karşılanmış bir buluş. 1950’lerden bu yana hala revaçta olan buluşun son senelerda çıkan kanser yaptığı haberleri sebebiyle kullanılırlığı azalmış vaziyette.
11. Kalp Pili (1950)
Kalp ritmini düzenlemeye yardımcı harici aygıtlar bulunmakla bir arada bunlar son derece hantal cihazlardı. Dr Lillehei ve çalışma arkadaşlarıyla işbirliği ortasında çalışmaya koyulan Earl bataryayla çalışan ve bir kitap boyutlarından pek de büyük olmayan yeni bir pacing aygıtı geliştirdi. Bu kalp bloğu meselesinin tahlilinde ve öteki kalp hastalıklarının tedavisinde ihtilal niteliğinde bir atılımdı.
12. Doğum Denetim Hapları (1957)
Doğum denetim hapları her ne kadar 60’lı yılarda popülerliğini arttırsa da -çünkü gebeliği önleyici özelliği 60’larda farkedildi- 50’li senelerda piyasaya sürülen, adet nizamı üzere jinekolojik problemler yaşayan bayanlar tarafınca kullanılmış bir hap olarak karşımıza çıkıyor.
13. Barbie Bebekler (1959)
1950’lerin başında Barbara’nın annesi Ruth, kızının ve arkadaşlarının yetişkin bayan bebekleriyle oynamayı olağan bebeklerden daha fazla sevdiklerini farketti. bu biçimdea kadar yetişkin bebekler yalnızca kartondan yapılıyordu. Ruth Handler, gerçeğe fazlaca yakın 3d bir bebek yapmaya karar verdi. Mevzuyu oyuncak şirketi Mattel’e ileten Ruth’un teklifi, ciddiye alınmadı. Bunun üzerine Ruth, Almanya’ya gitti ve orada satılan ‘Lilli’ isimli bebeklerden aldı. Ona bir yetişkine benzeyen bir bebek yaptı, hatta giysilerini tasarlaması için profesyonel bir terzi bile tuttu. Bebeği ellerinde goren Mattel yöneticileri daha fazla direnemediler ve Ruth’un kızından ismini alan birinci Barbie bebekleri 1959’da piyasaya çıktı
14. Eşya Müdafaa Naylonu (1957)
1957 yılında Alfred Fielding ve Marc Chavannes isimli iki mucit 3d plastik duvar kağıdı oluşturmak teşebbüsünde bulundu. Fikir büsbütün başarısız bulunmasına karşın elde kalan bu naylon baloncukları bir tesadüf kararı eşya ambalajı biçiminde kullanabileceklerini keşfetmişler.
15. Ultrason Aygıtı (1956)
Glascow kentinden Tabip Ian Donald, anne karnındaki bir bebeğin ultrasonografi usulüyle incelenebileceğini buldu. Bu sistem yardımıyla, bugün ana rahmindeki bebeğin kaç aylık olduğu ve konumu, var ise kendisini bekleyen tehlikeler ve hatta ikiz ya da üçüz olup olmadığı, hatta cinsiyeti saptanabilmektedir. Ayrıyeten, ultrasonografi tekniğinden, karaciğer, akciğer ve kalp hastalıklarının tanımlanmasında da yararlanılmaktadır.
1. Renkli Televizyon (1953)
Çalışmalarına 1940’larda başlanılan renkli televizyon lakin 1953 yılında ilk piyasaya sürülmüştü. ABD’de yapılan en devrimci buluşlardan biri olan renkli televizyonun büyük kitleler tarafınca kullanılması ise 1960’ları buluyor.
2. Kara Kutu (1953)
1953 yılında icat edilen kara kutu, uçuş datalarını ve yaşanan olayları kaydetmek için kullanılan epeyce kıymetli bir buluştur. Ve yaşanan kazalarda neyin aykırı gittiğini anlamak ismine epey yararlıdır.
3. Mikrodalga Fırın (1955)
Percy Spencer, radar dalgaları ile deney yaparken cebindeki çikolatanın erimesi ile mikrodalga gücünün yiyecekleri ısıtabildiğini keşfetti. 1947’de bu buluşunun patentini almış ve birinci mikrodalga fırını 1,8 metre uzunluğunda ve 340 kg tartısında olarak tasarlamıştır. Mikrodalga fırın, 1947’de mutfak eşyaları üreticisi olan Raytheon şirketince ‘Radarange’ ismiyle kamuoyuna duyurulmuş olsa da, gerek fiyatının çok yüksek oluşu gerekse büyükçe bir buzdolabı boyutlarında olması niçiniyle ticari olarak pek ilgi görmedi. Meskenlerde kullanılan birinci mikrodalga fırınlar, 25 Ekim 1955’te Tappan şirketi tarafınca satışa çıkarılmıştır.
4. Hazır Yemek (1953)
ABD’de birinci hazır yemek TV Brand Frozen dinner (TV markalı dondurulmuş yemek) ismiyle çıktı. çabucak sonrasında Swnanson 1962’de birinci vakit içinderda ABD’de bu ismi kullanmayı bırakarak özetlemek gerekirse TV Dinner (Televizyon Yemeği) ismiyle satışa sundu. Bu terim günümüzde kısmen pişirilmiş, markette satılan ve konuta gelince fırın veya mikrodalga fırına konularak ısıtılıp yenen her şeyi kapsar olmuştur fakat özgün olarak yalnızca alüminyum kaptan yapılmış ve fırında ısıtılarak yenilen donmuş besinleri kapsar. Günümüzde kaplar ekseriyetle plastikten yapılır ve mikrodalgada pişirilmesi için tasarlanır.
5. Barkod (1952)
1940’ların sonunda ABD’li Bernard Silver, tahsil gördüğü Drexel Teknoloji Enstitüsü’ne gelen bir market zinciri sahibinin kasada tüm eser ayrıntılarını otomatik kaydedecek bir sistem geliştirilmesini istediğini, ancak enstitünün bahisle ilgilenmediğini gördü. Bu fikir Silver’in ilgisini çekti ve arkadaşı Norman Woodland’a bundan kelam etti. Mevzu üzerinde bir arada çalışmaya başladılar. Norman Woodland, Mors kodu unsuruyla çalışan ve tarayıcıya okutulabilecek bir etiket düşündü. Mors kodundan tek farkı, noktalar yerine inceli kalınlı çizgiler kullanılması olacaktı. Barkodun çabucak hemen oluşum etabında ortaya atılan bu görüş çağdaş barkod fikrine epeyce yakındı lakin Woodland ve Silver bu durumda çizgileri tarayıcıya okutmanın fazlaca güç olacağı kanısıyla fikri daha da geliştirdiler; 1952’de amaç tahtasındakine benzeri iç içe geçmiş halkalar biçiminde bir bilgi kodu için patent başvurusu yaptılar. bu biçimdece tarayıcının barkoda paralel tutulması zaruriliği ortadan kalkacaktı. Günümüzün lazerli okuyucuları bu sorunu, etiketi tıpkı anda birkaç taraftan birden tarayarak aşar.
6. Otomatik Kapılar (1954)
Dee Horton ve Lew Hewitt tarafınca icat edilen bu otomatik kapı fikri, iki taraflı açılabilen geniş kapıların rüzgar ötürüsıyla insanları riske attığını ve bu sorunu çözmek ismine ne yapmaları gerektiğini düşünürken gelmiş. Birinci yaptıkları prototip kâfi ilgi görür görmez otomatik kapıların devamını getiren iki adamın 1960’ta kurdukları şirket hala otomatik kapılar üretmekte.
7. Kredi Kartı (1950)
Kredi kartı fikri, Diners’in üst seviye yöneticileri tarafınca müdavimi oldukları lokantaya veresiye yazdırıp sonrasındasında topluca ödeme isteklerinden doğmuştur. Bir küme insanın üyelik statüsü gözeterek çıkardıkları kart başta sayılı daha sonradan epeyce az insan tarafınca kullanılmaya başlanmıştır. New York’taki 14 farklı restoranın isminin yazdığı Diners Club Card, açılımıyla istekleri karşılayan bir kart olmuştur. Lokanta Kulüp Kartı olarak çevrilen ve o emelle kullanılan birinci kredi kartı vakit içinde gelişerek kredi kartı hizmetini yaratmıştır.
8. Şekersiz İçecekler (1952)
Kalori içermeyen içecekler yahut sıfır şeker üzere pek epey isimle adlandırlan bu diyet içeceklerin birinci piyasaya sürüldüğü tarih 1952 yılıydı. Diyabet hastaları için birinci kere özel üretilen bu içecek Kirsch isimli bir gazoz markasıydı.
9. Üstün Yapıştırıcı (1952)
Üstün yapıştırıcı, Harry Wesley Coover Jr. ve takımının 1942 yılında 2. Dünya Savaşı için askerlere net görüş sağlayacak plastik nişangah üretimine uygun husus arayışında temas ettiği her şeye yapışan bir formüle rastlamasıyla keşfedilmiştir. 1952 yılında, harika yapıştırıcıların ticari potansiyelini fark eden Eastman Kodak araştırmacıları Harry Coover ve Fred Joyner tarafınca bir daha keşfedilmiş ve ticari bir eser olarak birinci sefer 1958 yılında ‘Eastman #910’ (daha sonrasında ‘Eastman 910’) ismiyle satışa sunulmuştur.
niye Japon yapıştırıcısı diyoruz?
80’li yılların başlarında Türkiye pazarında satılmaya başlanan birinci siyanoakrilat türevi yapıştırıcı Japon Alteco firmasının eserleri idi. 2 gramlık küçük silindirik plastik tüplerde satılan bu yapıştırıcının üzerinde Japonca yazılar ve Made in Japan ibaresi bulunurdu. Alteco eseri yapıştırıcı, İstanbul Eminönü Meydanı yahut Galata Köprüsü üzeri üzere kalabalık yerlerde şov maksatlı uygulaması da yapılarak satılmıştır. Büyük bir olasılıkla bu isim elden satış yapan satıcılar tarafınca uydurulmuştur.
10. Roll-on
Evvelce deodorantlar pamuklu bir çubuk aracılığıyla kullanılıyordu. Uğraştırıcı ve berbat bir manzaraya sebep olan bu yol, roll-on piyasaya girmesiyle deodorant kullananlar tarafınca ilgiyle karşılanmış bir buluş. 1950’lerden bu yana hala revaçta olan buluşun son senelerda çıkan kanser yaptığı haberleri sebebiyle kullanılırlığı azalmış vaziyette.
11. Kalp Pili (1950)
Kalp ritmini düzenlemeye yardımcı harici aygıtlar bulunmakla bir arada bunlar son derece hantal cihazlardı. Dr Lillehei ve çalışma arkadaşlarıyla işbirliği ortasında çalışmaya koyulan Earl bataryayla çalışan ve bir kitap boyutlarından pek de büyük olmayan yeni bir pacing aygıtı geliştirdi. Bu kalp bloğu meselesinin tahlilinde ve öteki kalp hastalıklarının tedavisinde ihtilal niteliğinde bir atılımdı.
12. Doğum Denetim Hapları (1957)
Doğum denetim hapları her ne kadar 60’lı yılarda popülerliğini arttırsa da -çünkü gebeliği önleyici özelliği 60’larda farkedildi- 50’li senelerda piyasaya sürülen, adet nizamı üzere jinekolojik problemler yaşayan bayanlar tarafınca kullanılmış bir hap olarak karşımıza çıkıyor.
13. Barbie Bebekler (1959)
1950’lerin başında Barbara’nın annesi Ruth, kızının ve arkadaşlarının yetişkin bayan bebekleriyle oynamayı olağan bebeklerden daha fazla sevdiklerini farketti. bu biçimdea kadar yetişkin bebekler yalnızca kartondan yapılıyordu. Ruth Handler, gerçeğe fazlaca yakın 3d bir bebek yapmaya karar verdi. Mevzuyu oyuncak şirketi Mattel’e ileten Ruth’un teklifi, ciddiye alınmadı. Bunun üzerine Ruth, Almanya’ya gitti ve orada satılan ‘Lilli’ isimli bebeklerden aldı. Ona bir yetişkine benzeyen bir bebek yaptı, hatta giysilerini tasarlaması için profesyonel bir terzi bile tuttu. Bebeği ellerinde goren Mattel yöneticileri daha fazla direnemediler ve Ruth’un kızından ismini alan birinci Barbie bebekleri 1959’da piyasaya çıktı
14. Eşya Müdafaa Naylonu (1957)
1957 yılında Alfred Fielding ve Marc Chavannes isimli iki mucit 3d plastik duvar kağıdı oluşturmak teşebbüsünde bulundu. Fikir büsbütün başarısız bulunmasına karşın elde kalan bu naylon baloncukları bir tesadüf kararı eşya ambalajı biçiminde kullanabileceklerini keşfetmişler.
15. Ultrason Aygıtı (1956)
Glascow kentinden Tabip Ian Donald, anne karnındaki bir bebeğin ultrasonografi usulüyle incelenebileceğini buldu. Bu sistem yardımıyla, bugün ana rahmindeki bebeğin kaç aylık olduğu ve konumu, var ise kendisini bekleyen tehlikeler ve hatta ikiz ya da üçüz olup olmadığı, hatta cinsiyeti saptanabilmektedir. Ayrıyeten, ultrasonografi tekniğinden, karaciğer, akciğer ve kalp hastalıklarının tanımlanmasında da yararlanılmaktadır.